De foto’s van vluchtoord Gouda zijn allemaal ongeveer 100 jaar oud. In honderd jaar tijd kan een foto veel te lijden hebben: invloed van licht en vocht zorgen ervoor dat een foto verkleurt, verbleekt en kwetsbaar wordt. De grootste schade wordt echter veroorzaakt door de mens. Het niet zo netjes opbergen van foto’s of het vaak aanraken van een foto doet de kwaliteit ook achteruit gaan. De meest dierbare foto’s vertonen vaak de grootste gebruiksschade. En dat is natuurlijk niet raar, zo’n foto wordt bewaard in een portemonnee of binnenzak of wordt vaak in de hand genomen.
Voor het herdenkingsbord zijn een aantal foto’s weer in oude staat terug gebracht. Met behulp van een fotobewerkingsprogramma als Photoshop kunnen veel krasjes en vlekjes worden weggewerkt en wordt de foto als het ware digitaal opgepoetst. Ook verkleurde of verbleekte foto’s krijgen zo weer meer diepte en contrast. Niet alleen zien de foto’s er nu weer bijna uit zoals ze 100 jaar geleden door de fotograaf werden afgedrukt, ook zijn er veel meer details zichtbaar. Bij het bewerken van de foto’s worden bovendien soms leuke ontdekkingen gedaan.
Foto’s maken was vroeger behoorlijk wat ingewikkelder dan nu. Door een lange belichtingstijd moeten de personen op een foto lang stilzitten. Als ze dat niet doen, dan komen ze bewogen op de foto. Vooral foto’s van kinderen of dieren maken is een hele uitdaging. Omdat de fotografen ook niet gelijk het resultaat terug kunnen zien, zoals wij tegenwoordig op onze digitale camera’s, worden dat soort missers pas achteraf gezien. Op deze klassenfoto zitten sommige kinderen keurig stil, met de armen over elkaar. Andere wat meer beweeglijke jongetjes gaan de geschiedenis in als vage vlekken. Eén jongetje zat wel keurig stil, maar heeft toch nog kans gezien op te vallen..
Bij een andere foto stonden ook niet alle personen helemaal stil. De foto is gemaakt in het kledingmagazijn. We zien een aantal nette dames tussen de stellingen met schoenen en kleren. Achter het loket wacht een aantal vluchtelingen op hun rantsoen kleding. Bij het retoucheren van de foto valt op dat de hoofden van de twee dames links er wat vreemd uitzien. Op de originele foto lijkt het wel of de twee hoofden erop geplakt zijn. Uit nadere bestudering blijkt dat we te maken hebben met Photoshop avant la lettre! De dames hebben niet helemaal stil gestaan en daardoor waren op de foto hun gezichten vaag geworden.
Ook vóór het digitale tijdperk retoucheerde een fotograaf dingen die mis waren gegaan of die hij gewoon niet mooi vond. En misschien hebben de twee notabele dames zelf ook nog wel een stem gehad in het retoucheren. Immers, er werd wel voor de geschiedenis vastgelegd dat zij bezig waren met het doen van goede werken en daarop wil je natuurlijk wel op je best verschijnen! De fotograaf heeft in ieder geval de twee hoofden overgeplakt, hoogstwaarschijnlijk met behulp van een andere foto. Voor de foto die op het herdenkingsbord geplaatst zal worden zijn overigens de scherpe lijnen van het retoucheren in 1916 weer een beetje weggewerkt.
Vluchtoord Gouda 